Kiedy wyszukasz słowo „etyczny” w słowniku, znajdziesz definicje dotyczące moralności i rozróżniania dobra od zła. Oczywiście następne pytanie może brzmieć: jakie problemy moralne istnieją w branży modowej? Cóż, w dzisiejszym przemyśle odzieżowym czy obuwniczym z pewnością nie brakuje nagannych moralnie praktyk - od niewolniczej pracy, warunków panujących w warsztatach po rasizm. Ponieważ moda istnieje w istniejących systemach wydobywczych i wyzyskujących, niesprawiedliwości sięgają głęboko.
Co to znaczy, że moda jest etyczna?
Moda etyczna to praktyka docierania do korzeni niesprawiedliwości w branży, naprawiania szkód i budowania bardziej sprawiedliwej, moralnej i humanitarnej przyszłości mody. Etyczna moda skupia się na ogół na ludziach w łańcuchu dostaw mody: od rolników, którzy zbierają bawełnę, przez tkaczy, którzy tworzą tekstylia, do pracowników odzieży, którzy kroją i szyją każdą część odzieży, po pracowników handlu detalicznego i korporacji.
Nie da się oddzielić modowych kwestii związanych z ludźmi od środowiskowych. To wszystko jest ze sobą nierozerwalnie związane. Kryzys klimatyczny bezpośrednio wpływa na źródła utrzymania ludzi, zanieczyszczenie bezpośrednio wpływa na ludzkie zdrowie i tak dalej. Jesteśmy częścią tego właśnie środowiska.
Etyczna moda odpowiedzią na problemy branży
Oto przegląd niektórych głównych problemów dzisiejszej branży modowej.
Niskie zarobki
Zdecydowana większość marek modowych nie wypłaca swoim pracownikom pensji wystarczających na utrzymanie. Badanie marki przeprowadzone przez organizację Clean Clothes Campaign wykazało, że 93% koncernów modowych nie płaci godnej pensji, a inny raport podaje tę liczbę nawet na 98%.
Oznacza to, że zaledwie od 2% do 7% pracowników przemysłu odzieżowego zarabia adekwatnie do swojej pracy. Większość pracowników przemysłu odzieżowego zarabia mniej niż 3 dolary dziennie. Całe życie zajmuje szwaczce, aby zarobić tyle, ile dyrektor generalny czołowej firmy modowej w ciągu zaledwie 4 dni. Raport kampanii Clean Clothes Campaign wykazał, że średnie zarobki płacone pracownikom przemysłu odzieżowego są 2-5 razy niższe niż te, których pracownik i jej rodzina potrzebują, aby rzeczywiście żyć godnie. Wynika to w dużej mierze z faktu, że płaca minimalna w głównych krajach świata produkujących odzież nie jest nawet zbliżona do płacy wystarczającej na utrzymanie.
Nie tylko kraje Trzeciego Świata ale także USA
Problem ten nie dotyczy jednak wyłącznie krajów Trzeciego Świata. Los Angeles jest największym centrum produkcji odzieży w Stanach Zjednoczonych. Według Garment Worker Center pracownicy odzieżowi w Los Angeles zarabiają średnio 5,85 dolara za godzinę. Chociaż w mieście obowiązuje płaca minimalna w wysokości 15 dolarów za godzinę, system akordowy pozwala na płace niższe niż minimalne. Pracownicy przemysłu odzieżowego nie tylko otrzymują rażąco zaniżone wynagrodzenie, ale jako pierwsi tracą wynagrodzenie, gdy nadchodzi kryzys.
Warunki pracy
Nadmierne godziny pracy, niebezpieczne warunki i przemoc są powszechne w fabrykach odzieży. Pracownicy odzieżowi zazwyczaj muszą pracować od 10 do 12 godzin, a nawet do 18 godzin, ponieważ zbliżają się terminy. Mogą nawet być zmuszeni do pracy przez wszystkie 7 dni w tygodniu bez żadnych dni wolnych w godzinach największego natężenia ruchu.
Molestowanie seksualne jest również powszechne w przemyśle odzieżowym, jak donosi Human Rights Watch. Trudno uzyskać pełny obraz tego problemu, biorąc pod uwagę ograniczenia niezależnych audytów i brak ochrony pracowników. Inny raport donosi, że 68% kobiet w Kambodży zgłosiło poczucie zagrożenia w pracy, około połowa kobiet w Indiach zgłosiła, że doświadczyła przemocy w pracy, a jedna trzecia kobiet w Wietnamie doświadczyła fizycznego nękania w pracy.
Brak podstawowych praw pracowniczych
Żadne z powyższych nie powinno być interpretowane jako oznaczające, że nie ma pracowników przemysłu odzieżowego walczących z tymi niesprawiedliwymi warunkami. Wielu pracowników przemysłu odzieżowego organizuje się przeciwko fabrykom i markom, dla których pracują, domagając się lepszych płac i warunków. Wysiłki te są jednak często tłumione przez niszczenie związków, niesprawiedliwe zwolnienia i groźby. Większość pracowników przemysłu odzieżowego nie ma podstawowych praw pracowniczych, takich jak zdolność do organizowania się lub negocjowania lepszych warunków i wynagrodzenia.
Mądrze wybieraj marki modowe
Etyczna moda to taka, która jest świadoma problemów i prowadzi swoją produkcję, dystrybucję i sprzedaż w sposób wolny od praktyk, o których opowiedzieliśmy powyżej. A etyczna odzież to taka, która powstaje w warunkach stosowania tej filozofii. Jeśli Twój producent czapek, szalików, kurtek, spodni czy butów stosuje zasady etycznej mody, świadczy o tym np. certyfikat OEKO-TEX 100. Tylko z takimi firmami współpracuj lub kupuj ich wyroby.
Polecamy czapki i szaliki damskie dziecięce oraz komplety czapki i szaliki damskie producenta, który wyróżnia się certyfikatem OEKO-TEX 100.